URHULUMENTE USILELE KAKHULU EKUPHUHLISENI U-ECD
Umongameli uCyril Ramaphosa uvumile ukuba urhulumente usemva ngeminyaka engamashumi amathathu kuphuhliso lwenkqubo-sikhokelo yophuhliso lwabantwana abaselula.
Ukwamnkele oku ngoMvulo, umhla weshumi elinesixhenxe yoKwindla, ngethuba evula intetho yakhe kwiNgqungquthela yobuNkokheli baseBana Pele ebibizwe liSebe leMfundo esiSiseko kunye nenkxaso yobuNkokheli boShishino boMzantsi Afrika ukuphuhlisa isikhokelo kunyaka ka2030 sofikelelo jikelele kuphuhliso lwabantwana abaselula.
“Ndingowokuqala kurhulumente ukuvuma ukuba senze impazamo, ukukhulisa abantwana bekufanele ukuba kuqale kwiminyaka engamashumi amathathu eyadlulayo, yinto ebekufanele ukuba siyenzile.
“Kodwa, njengoko bethetha kwiiklasikhi, kungcono emva kwexesha kunanini na ngaphambili,” watsho uRamaphosa, esongeza ukuba ingqungquthela ibonisa inkolelo ekwabelwana ngayo ngokubaluleka okunzulu kweBana Pele, “ukubeka abantwana bethu kuqala”.
UMongameli Ramaphosa uthe ugxininiso olukhawulezileyo kufuneka lubesekunabeni kofikelelo kuphuhliso lwabantwana abaselula kumntwana ngamnye, esithi ukutyala imali kwi-ECD ayipheleli nje ekufundiseni, koko kukubumba isizukulwana esizayo sabemi abanezakhono, abanezakhono, kwakunye nabasomashishini abaza kuqhubela uqoqosho phambili.
Le ngqungquthela, linyathelo leSebe leMfundo esiSiseko nobuNkokheli boShishino eMzantsi Afrika.
UMphathiswa, uSiviwe Gwarube, uthe uMongameli Ramaphosa ungumxhasi wokwenene wokungapheleli nje ekufumaneni imfundo esemgangathweni eMzantsi Afrika kodwa nokuqinisekisa ukuba “siqala kwangethuba”.
I-BLSA ithe inebhongo ukusebenzisana nesebe kweli phulo, iqaphela ukuba urhulumente ubeke i-R10 yeebhiliyoni zeerandi kwixesha eliphakathi ukwandisa isibonelelo sophuhliso lwabantwana abasaqalayo ukusuka kwi-R17 ukuya kwi-R14 ngosuku.
“Olu tyalo-mali lubalulekileyo luza kubeka isiseko sekamva eliqaqambileyo, luxhobise iingqondo eziselula ukuba zibe zezona zibalaseleyo,” utshilo u-CEO, uBusi Mavuso, kwisithuba sika-X.
Uthe uMzantsi Afrika likhaya labantwana abamalunga nezigidi ezisixhenxe ababudala buphakathi kweminyaka eyi-0-5, abamele iinkokeli zexesha elizayo zelizwe, abavelisi bezinto ezintsha, kunye nabenzi botshintsho.
“Nangona kunjalo, bangaphaya kwe-1.3 yesigidi sabantwana abangabhaliswanga kulo naluphi na uhlobo lwenkqubo yophuhliso lwabantwana, nto leyo ebashiya bengenazo isiseko sezakhono zokufunda, ukubhala nokubala ezifunekayo ukuze baphumelele esikolweni,” utshilo.
